Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ:Η μόνη ιδεολογία είναι η προφύλαξη της δημόσιας υγείας

• Στην αρχή αυτής της υγειονομικής κρίσης πολλά κράτη είτε παρέμεναν απλά θεατές, είτε συνέχιζαν αμήχανα την καθημερινότητά τους. Στην Ελλάδα πιστεύω ότι ήμασταν ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις:
  • Ορίστηκαν πολύ γρήγορα νοσοκομεία αναφοράς για τον κορονοϊό,
  • Σχολεία έκλεισαν,
  • Λίγο αργότερα έκλεισαν και τα περισσότερα καταστήματα.
  • Πολύ νωρίς ξεκίνησε μία καμπάνια ενημέρωσης, που εμπέδωσε στη συνείδηση των πολιτών το σύνθημα «Μένουμε Σπίτι».
  • Προχώρησε επίσης ο σχεδιασμός των πρώτων μέτρων στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων, ενώ συντονισμό των δράσεων ανέλαβε η Πολιτική Προστασία, έχοντας πάντα στο πλευρό της ένα συμβουλευτικό επιτελείο ειδικών.

Πόλεμος σε δυο μέτωπα

• Και όλα αυτά δεν συνέβησαν σε μία ουδέτερη χρονική στιγμή. Γιατί στον Έβρο και στο Αιγαίο μαινόταν ένα δεύτερο μέτωπο. Η υπεράσπιση των εθνικών και των ευρωπαϊκών συνόρων από την εισβολή παράνομων μεταναστών την οποία οργάνωνε η Τουρκία. Μία μάχη η οποία, ευτυχώς για την Ελλάδα και για την Ευρώπη, τελικά κερδήθηκε.

Οι αριθμοί λένε την αλήθεια

• Η υγειονομική κρίση είναι πράγματι παγκόσμια, δεν γνωρίζει ούτε σύνορα ούτε κοινωνικές ομάδες. Η αντιμετώπιση της, ωστόσο, είναι κυρίως εθνική. Το πιστοποιούν τα κρούσματα και οι απώλειες σε χώρες με πολύ διαφορετική ισχύ, με πολύ διαφορετικό μέγεθος. Και στην περίπτωση αυτή, οι αριθμοί λένε την αλήθεια. Η κρατική ευαισθησία, ο συντονισμός, η αποφασιστικότητα, η ταχύτητα φαίνεται ότι τελικά δεν αποτελούν ζήτημα οικονομικού μεγέθους:
  • Η Ολλανδία, με πληθυσμό 17 εκατομμύρια, με ταυτόχρονη εκδήλωση πρώτου κρούσματος με την Ελλάδα, έχει σήμερα παραπάνω από δεκαπλάσιους διασωληνωμένους ασθενείς. Δυστυχώς οι θάνατοι εκεί έχουν ξεπεράσει τους 700.
  • Ανάλογη είναι και η εικόνα στο Βέλγιο, μια χώρα με ίδιο πληθυσμό με την πατρίδα μας, παρουσιάζει 10 φορές περισσότερα κρούσματα, τα νοσοκομεία ήδη αγγίζουν τα όρια τους. 

Κινηθήκαμε με διορατικότητα και τόλμη

• Προχωρήσαμε στην ακύρωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων στην Πάτρα, πριν ακόμα έχουμε το πρώτο κρούσμα στην πατρίδα μας.
• Τα σχολεία έκλεισαν στην πατρίδα μας πριν σημειωθεί η πρώτη απώλεια. Οι περισσότερες χώρες ακολούθησαν μία ή δύο εβδομάδες αργότερα και αφού προηγουμένως είχαν ήδη θρηνήσει δεκάδες θανάτους.

Αξιοποιήσαμε τον χρόνο τον οποίο κερδίσαμε

• Οι 565 ΜΕΘ που παραλάβαμε έγιναν 870.
• Έχουμε παραπάνω από 3.300 κενές κλίνες αυτή τη στιγμή αποκλειστικά για ασθενείς Covid.
• Δύο ιδιωτικά νοσοκομεία έχουν ενταχθεί, στο σύνολό τους, στη δύναμη του ΕΣΥ.
• Και τα νομοθετικά εργαλεία τα οποία καλούμαστε να επικυρώσουμε σήμερα μας δίνουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουμε στο σύνολό τους τις δυνατότητες που έχει ο ιδιωτικός τομέας, μαζί με 237 κρεβάτια από άλλες κλινικές αποφορτίζουν την πίεση στα νοσοκομεία αναφοράς.
• Και το νοσηλευτικό προσωπικό αυξάνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, θα ξεπεράσει κατά πολύ τις 2.000 προσλήψεις που είχαμε θέσει ως αρχικό στόχο.
• Κινηθήκαμε και εξακολουθούμε να κινούμαστε ταχύτατα στην προμήθεια υγειονομικού εξοπλισμού.

Συστράτευση και του ιδιωτικού τομέα

• Υπό τον συντονισμό, πάντα, του Δημοσίου, ιδιώτες:
  • Χρηματοδοτούν συνολικά τη λειτουργία άνω των 500 κρεβατιών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας.
  • Έχουν προσφέρει πάνω από 900 αναπνευστήρες, εκατομμύρια μάσκες καταφθάνουν στη χώρα μας, εκατοντάδες χιλιάδες γάντια, στολές, τόνοι φαρμάκων που έχουν ανάγκη οι γιατροί μας.
• Αξίζει να σημειωθεί και η σημαντική δωρεά της Βουλής. Είναι πολύ αξιέπαινο ότι χάρη σε αυτή τη δωρεά το Νοσοκομείο «Σωτηρία», το οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή της μάχης στην καταπολέμηση του κορονοϊού, θα αποκτήσει σε μόνιμη βάση μια ισχυρή, σύγχρονη, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας δυναμικότητας 50 κλινών.

Τέσσερις δέσμες οικονομικής ενίσχυσης

Μέσα σε 30 μέρες σχεδιάστηκαν και ανακοινώθηκαν τέσσερις δέσμες οικονομικής ενίσχυσης ύψους περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ:

• Επιλέξαμε μία οριζόντια ενίσχυση των 800 ευρώ, η οποία απλώθηκε σχεδόν στο σύνολο των εργαζομένων.
• Οι απολύσεις έχουν απαγορευτεί.
• Τα επιδόματα ανεργίας παρατείνονται.
• Όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα, έχουν έκπτωση 40% στο ενοίκιο τους.
• Πολλοί από τους δημόσιους υπαλλήλους εργάζονται πια με τηλεργασία.
• Όλοι οι εργαζόμενοι με παιδιά έως 15 ετών μπορούν να πάρουν ειδική άδεια, το κόστος της οποίας μοιράζονται με τον εργοδότη και το κράτος.
• Επαγγελματίες και επιχειρήσεις ανακουφίζονται άμεσα από τις υποχρεώσεις τους. Όπου διακόπτεται η οικονομική δραστηριότητα αναβάλλονται και οι πληρωμές οφειλών φορολογικών, εισφορών και δόσεων. Και με ένα εκτεταμένο ορίζοντα αποπληρωμής, όσες επιχειρήσεις πλήττονται θα χρηματοδοτηθούν με 1 δισεκατομμύριο ευρώ από το νέο εργαλείο του Υπουργείου Οικονομικών, αυτό της επιστρεπτέας προκαταβολής.
• Οι επιχειρήσεις αποκτούν και νέες πηγές δανεισμού και χρηματοδότησης, που μπορούν να φτάσουν τα 8 δισεκατομμύρια. Θα προέλθουν από το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά και από το κράτος.

Συνεκτικό σχέδιο και για το επόμενο δίμηνο

Το πρόσφατο τέταρτο κύμα των αποφάσεών μας, το οποίο εξήγγειλαν οι συναρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας, πριν από λίγες ημέρες, συμπλήρωσε το συνεκτικό μας σχέδιο και για το επόμενο δίμηνο:

• Έτσι, για τους εργαζόμενους το επίδομα των 800 ευρώ επεκτείνεται τώρα σε 1.700.000 μισθωτούς, σχεδόν στο σύνολο του δυναμικού του ιδιωτικού τομέα. Το ποσό αυτό είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο και θα συνοδεύεται από αναβολή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φορολογικών υποχρεώσεων. Αν ωστόσο αυτές καταβληθούν, θα υπάρχει μία εφάπαξ έκπτωση της τάξης του 25%.
• Κανείς δεν θα χάσει το δώρο το Πάσχα.
• Επιπλέον, μέχρι τις 10 Απριλίου μία -προτιμώ να την ονομάζω- παροχή ηθικής αναγνώρισης θα καταβληθεί ειδικά στους αγωνιστές της πρώτης γραμμής. Η πολιτεία με αυτό τον τρόπο τιμά την εξαιρετική κοινωνική προσφορά τους, και θα επιβραβεύσει 108.000 γιατρούς, νοσηλευτές, στελέχη του ΕΚΑΒ και της Πολιτικής Προστασίας.
• 800.000 επιχειρήσεις, δηλαδή περίπου τρεις στις τέσσερις, υπάγονται πλέον στον δείκτη προστασίας, όπως και το 86% των Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας, ενώ σχεδόν όλες ωφελούνται από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις:
  • Αναστολή καταβολής ΦΠΑ και οφειλών προς την Εφορία.
  • Τρίμηνη αναστολή δόσεων στα ενήμερα τραπεζικά δάνεια.
  • Παράταση λήξης των επιταγών μέχρι την 31η Μαΐου.
• Η συντριπτική των ελεύθερων επαγγελματιών, περίπου 700.000, εντάσσονται και αυτοί στους δικαιούχους των 800 ευρώ. Ειδικά οι επιστήμονες θα λάβουν αυτό το βοήθημα ξεκινώντας από τις αρχές Μαΐου. Τον Απρίλιο ωστόσο, θα μπορούν να εισπράξουν και 600 ευρώ μέσω προγραμμάτων κατάρτισης.
• Για στοχευμένες ενέργειες στήριξης του πρωτογενούς τομέα, για να στηρίξουμε τους αγρότες μας, μπορούμε σήμερα να διαθέσουμε ακόμα 150 εκατομμύρια ευρώ.

Η χρηματοδότηση

• Ήδη ο συμπληρωματικός κρατικός προϋπολογισμός αυξάνει τις πιστώσεις του Υπουργείου Οικονομικών κατά περίπου 5,1 δισεκατομμύρια.
• Ενταχθήκαμε, επιτέλους και εμείς, στο νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
• Προφανώς ανεστάλησαν και όλοι οι στόχοι για τα υψηλά πλεονάσματα του έτους 2020.
• Πετύχαμε χαλάρωση στους κανόνες που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις προς τις επιχειρήσεις, στα πλαίσια ενός ενιαίου ευρωπαϊκού κανόνα χαλάρωσης του πλαισίου που διέπει το δίκαιο του ανταγωνισμού και τις κρατικές ενισχύσεις.
• Ανακοινώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το νέο πλαίσιο ευελιξίας στη χρήση των πόρων του ΕΣΠΑ. Ενσωματώνει σχεδόν όλες τις απαιτήσεις μας. Είχα στείλει προ 15 ημερών σχετική επιστολή στην αρμόδια Επίτροπο, ώστε να μπορέσουμε να απορροφήσουμε εντός του 2020 ακόμα περισσότερα κονδύλια με τη μέγιστη δυνατή ευελιξία.

Όλα τα παραπάνω, βέβαια, μπορεί να δίνουν απαντήσεις σε προβλήματα του χθες. Όμως ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν αρκούν για τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο. Όπως η υγειονομική κρίση είναι διαρκής και διακρατική, έτσι και η διαχείρισή της πρέπει να είναι μόνιμη και πανευρωπαϊκή.

• Προσυπογράφω, λοιπόν, τα λόγια ενός μεγάλου Ευρωπαίου, του Ζακ Ντελόρ. Στα 94 του προειδοποίησε ότι “σε αυτή τη συγκυρία η έλλειψη αλληλεγγύης θέτει την Ευρώπη σε θανάσιμο κίνδυνο”.
• Υποστηρίζω σθεναρά τη σύσταση, τη δημιουργία ενός καινούργιου, αποτελεσματικού μέσου κοινού δανεισμού. Τα κοινά προβλήματα απαιτούν κοινές λύσεις.
• Είναι μια πρόταση την οποία εισηγούμαστε -εισηγήθηκα εγώ, υπέγραψα τη σχετική επιστολή προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον κύριο Michel- μαζί με ακόμα οκτώ ευρωπαίους ηγέτες. Και πιστεύω ότι κι άλλες χώρες, που δεν προσυπέγραψαν το αρχικό κείμενο, αναγνωρίζουν πια αυτή την ανάγκη.

Η μόνη ιδεολογία

Σε αυτές τις στιγμές η μόνη ιδεολογία είναι η προφύλαξη της δημόσιας υγείας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο salus patriae, μεγαλύτερη σωτηρία της πατρίδας, από τη σωτηρία των πολιτών της.Και το κράτος μας αποδεικνύει, ευτυχώς, ότι πράγματι μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Ένα κράτος το οποίο προστατεύει αλλά δεν καταπιέζει, ένα κράτος το οποίο καθοδηγεί χωρίς να ποδηγετεί.

Τα μέσα για την ανοικοδόμηση του αύριο

Τα όπλα τα οποία σήμερα επιστρατεύουμε στην πρώτη γραμμή του πολέμου κατά του κορονοϊούδεν θα σιγήσουν την επόμενη μέρα. Όλα τα εργαλεία, τα οποία αναπτύσσουμε για τη θωράκιση της χώρας θα γίνουν τα μέσα για την ανοικοδόμηση του αύριο:

• Μέσα σε αυτή την κρίση προχώρησε με πολύ μεγάλη ταχύτητα η πύλη gov.gr, η πύλη του νέου ψηφιακού κράτους. Ήδη υπηρεσίες από 49 δημόσιες δομές παρέχονται ηλεκτρονικά χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες. Καταφέραμε και κάναμε σε λίγες εβδομάδες αυτά τα οποία προγραμματίζαμε να κάνουμε σε μήνες και αυτά τα οποία άλλοι δεν έκαναν για χρόνια.
• Καθιερώθηκαν οι άυλες συνταγογραφήσεις.
• Πάνω από 700.000 μαθητές διδάσκονται για πρώτη φορά σε τέτοια κλίμακα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή από δεκάδες χιλιάδες διδάσκοντες.
• Ο κόσμος της εργασίας γνώρισε νέες προσαρμογές. Και θέλω να τονίσω για ακόμα μία φορά και να το καταστήσω απολύτως σαφές ότι οι εξαιρετικές παρεμβάσεις που έγιναν στην εργατική νομοθεσία αφορούν μόνο την περίοδο της κρίσης.
• Κοινή ανάγκη επιτάχυνε τη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, ιδίως στον τομέα της υγείας, και φάνηκε ότι αυτή μπορεί όντως να εξοικονομήσει δυνάμεις, να εμπλουτίσει τον ιατρικό τεχνικό εξοπλισμό, να προάγει την τεχνογνωσία και τελικά να παράγει ένα καλύτερο αποτέλεσμα υπέρ του πολίτη.
• Στην κρίση αυτή δεν στηρίζουμε απλά το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το προετοιμάζουμε για την νέα του πορεία στον 21ο αιώνα. Σήμερα είναι όρθιο, αύριο θα είναι ψηλότερο.

Αυτά που συγκροτούν τον πατριωτισμό της ευθύνης

Από την περιπέτεια αυτή θα βγούμε σίγουρα λαβωμένοι, θα βγούμε όμως και κερδισμένοι. Με μεγαλύτερη πίστη στην ατομική ευαισθησία αλλά και στις συλλογικές μας δυνάμεις. Και έχοντας πλέον στο προσκήνιο τα πρόσωπα της άξιας, της φιλότιμης Ελλάδος. Είτε αυτά κρύβονται πίσω από τη μάσκα του νοσηλευτή, είτε μας συμβουλεύουν με τη σεμνή φωνή του καθηγητή κυρίου Τσιόδρα. Αυτά είναι τα πρόσωπα που αξίζουν στη σύγχρονη Ελλάδα.

Όλοι μας θα αφήσουμε πίσω τη σημερινή δοκιμασία έχοντας γίνει ωριμότεροι. Έχοντας εκπαιδευτεί περισσότερο στον εθελοντισμό, έχοντας εξοικειωθεί περισσότερο με τις μεγάλες δωρεές αλλά και τις μικρές δωρεές. Έχοντας εξοικειωθεί στην πρωτοβουλία αλλά και στην ομαδική δουλειά. Κυρίως όμως, έχοντας αποκαταστήσει και πάλι την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την πολιτεία, προς το κράτος, αλλά και προς τον συμπολίτη τους.

 Όλα αυτά συγκροτούν τον πατριωτισμό της ευθύνης και θα γίνουν και πάλι τα υλικά μιας γεωγραφικά μικρής χώρας αλλά με μεγάλους ανθρώπους, της αυριανής Ελλάδος.