Υποψηφίου βουλευτή ΚΙΝΑΛ στο Κιλκίς
Σκέφτομαι, επί παραδείγματι, πως, μερικά χρόνια πριν, για να παρεμβαίνω με γραπτά μου στο δημόσιο διάλογο, θα έπρεπε να το κάνω από μία εφημερίδα, τοπική ή πανελλαδικής κυκλοφορίας.
Τούτο είχε ως επακόλουθο τους »όρους του εκδότη» και συνεπαγόταν έναν πιθανό περιορισμό στην ελευθερία έκφρασης ή -ακόμη χειρότερα- την υπαγόρευση μηνυμάτων που θα βόλευαν τον εκδότη και κατ΄επέκταση θα εξυπηρετούσαν τον πολιτικό του σύνδεσμο και θα αποδέσμευαν ίδιον όφελος από την εξουσία.
Αν δεν συναινούσα στα ελάχιστα, δεν θα είχα χώρο στην εφημερίδα ή χρόνο στην τιβί.
Σήμερα, γράφουμε ελεύθερα αξιοποιώντας το διαδίκτυο, δημιουργούμε το δικό μας αναγνωστικό κοινό, σχηματίζουμε ομάδες χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς και διεκδικούμε κοινά αιτήματα, συμμετέχουμε, αλλάζουμε τα πράγματα -στο βαθμό που μπορούμε.
Και τούτο είναι συνάρτηση της δημοκρατίας και των κλειστών/ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών. Οι θεσμοί ορίζουν το βαθμό συμμετοχής μας κ την αντίστοιχη επιρροή μας στις συλλογικές αποφάσεις.
Στην περίπτωση που οι θεσμοί είναι κλειστοί και η δημοκρατία αναζητεί την περισσότερη αμεσότητα διαμέσου αφόρητων πιέσων (δηλ κοινή γνώμη και διαδίκτυο ως εργαλείο), η εκλογική βάση αντιδρά, συγκρούεται με το »κλειστό», περιθωριοποιείται και παρακάμπτει το υπάρχον πολιτικό σύστημα (σκεφτείτε το ως το καπάκι της χύτρας).
Τούτη η by pass προσέγγιση μπορεί να γίνει ακόμη κ με μορφές επανάστασης στις ατελείς δημοκρατίες, ενώ στις σύγχρονες δημοκρατίες με τη δημιουργία νέων κομματικών σχηματισμών. Στην περίπτωση τούτη, θα πρέπει να κριθούν πολιτικά αυτοί οι σχηματισμοί, αν δηλ πληρούν πολιτικές προϋποθέσεις να πάνε τη χώρα μπροστά ή απλά απειλούν με ένα αναχρονιστικό αντιδραστικό πλαίσιο, φορτισμένο με διχαστική ρητορική, παρελθοντική οσμή και εχθρούς ολούθε.
Στην περίπτωση που οι θεσμοί είναι ανοιχτοί, οι κραδασμοί απορροφούνται, τα αιτήματα μπαίνουν στο τραπέζι διαπραγμάτευσης και πολλά εξ αυτών γίνονται αποδεκτά, μέσα από αμοιβαίους συμβιβασμούς.
Τα όσα περιγράφω δεν μπορεί να είναι ή να γίνουν κανόνας. Πχ, στη Γαλλία των ανοιχτών θεσμών έχουμε το κόμμα Μακρόν και μάλιστα το κείμενο-παρέμβασή του για το μέλλον της Ε.Ε. είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την Πολιτική.
Τα όσα περιγράφω, είναι, νομίζω, νεολογίζοντας, *η φυσική της πολιτικής*.
Συνοψίζοντας, εκτιμώ ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες δεν είναι το ζητούμενο η δημοκρατία που λιγοστεύει ή περισσεύει. Αλλά πολλές ασυντόνιστες δημοκρατικές εκρήξεις στη βάση και ανέτοιμες ελίτ να συμβαδίσουν με τα αιτήματα των καιρών. Παράλληλα, η ένδοια ρυθμιστικού πλαισίου στο διαδίκτυο επιτρέπει στην Αντίδραση να ενσωματώνει στις εκφάνσεις της την συκοφαντία, τον ρατσισμό, τον στιγματισμό και να δύναται να δημιουργεί, όπου αυτή οργανώνεται, ένα νέο καθεστώς φόβου.
Αυτό που νομίζω ότι χρειαζόμαστε, είναι να βρεθεί μία νέα ισορροπία για τη δημοκρατία και τους θεσμούς της. Αυτή η νέα ισορροπία θα πρέπει να γίνει υπό καθεστώς αμοιβαιότητας. Οι ελίτ θα πρέπει να δημιουργήσουν εκείνο το ρυθμιστικό πλαίσιο διαμέσου του οποίου η δημοκρατία θα διατηρεί τον πολιτικό της πολιτισμό και τη μέγιστη ελευθερία που της αναλογεί, χωρίς όμως να φοβάται από τις πλειοψηφίες ή τις ΔΥΝΑΤΕΣ ΦΩΝΕΣ, περιορίζοντας με επαγωγή και νομοθεσία τη ρητορική μίσους (ήδη έχουν ληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση).
Παράλληλα, η βάση θα πρέπει να αιτείται οργανωμένα και να δύναται να ανοίξει περισσότερο τους δημοκρατικούς θεσμούς, συγκρουόμενη με τις ελίτ, εκεί όπου αυτό είναι απαραίτητο. Έτσι, θα κατοχυρώσει την περισσότερη συμμετοχή, διαφάνεια, αξιοκρατία, λογοδοσία και εν τέλει την εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι η δημοκρατία λιγοστεύει -μεταξύ αυτών και εγώ. Μιλάμε επίσης για τη δημοκρατία της κοινής γνώμης ή τη δημοκρατία του διαδικτύου και την περιγράφουμε ως ένα φαινόμενο.
Σκέφτομαι, επί παραδείγματι, πως, μερικά χρόνια πριν, για να παρεμβαίνω με γραπτά μου στο δημόσιο διάλογο, θα έπρεπε να το κάνω από μία εφημερίδα, τοπική ή πανελλαδικής κυκλοφορίας.
Τούτο είχε ως επακόλουθο τους »όρους του εκδότη» και συνεπαγόταν έναν πιθανό περιορισμό στην ελευθερία έκφρασης ή -ακόμη χειρότερα- την υπαγόρευση μηνυμάτων που θα βόλευαν τον εκδότη και κατ΄επέκταση θα εξυπηρετούσαν τον πολιτικό του σύνδεσμο και θα αποδέσμευαν ίδιον όφελος από την εξουσία.
Αν δεν συναινούσα στα ελάχιστα, δεν θα είχα χώρο στην εφημερίδα ή χρόνο στην τιβί.
Σήμερα, γράφουμε ελεύθερα αξιοποιώντας το διαδίκτυο, δημιουργούμε το δικό μας αναγνωστικό κοινό, σχηματίζουμε ομάδες χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς και διεκδικούμε κοινά αιτήματα, συμμετέχουμε, αλλάζουμε τα πράγματα -στο βαθμό που μπορούμε.
Και τούτο είναι συνάρτηση της δημοκρατίας και των κλειστών/ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών. Οι θεσμοί ορίζουν το βαθμό συμμετοχής μας κ την αντίστοιχη επιρροή μας στις συλλογικές αποφάσεις.
Στην περίπτωση που οι θεσμοί είναι κλειστοί και η δημοκρατία αναζητεί την περισσότερη αμεσότητα διαμέσου αφόρητων πιέσων (δηλ κοινή γνώμη και διαδίκτυο ως εργαλείο), η εκλογική βάση αντιδρά, συγκρούεται με το »κλειστό», περιθωριοποιείται και παρακάμπτει το υπάρχον πολιτικό σύστημα (σκεφτείτε το ως το καπάκι της χύτρας).
Τούτη η by pass προσέγγιση μπορεί να γίνει ακόμη κ με μορφές επανάστασης στις ατελείς δημοκρατίες, ενώ στις σύγχρονες δημοκρατίες με τη δημιουργία νέων κομματικών σχηματισμών. Στην περίπτωση τούτη, θα πρέπει να κριθούν πολιτικά αυτοί οι σχηματισμοί, αν δηλ πληρούν πολιτικές προϋποθέσεις να πάνε τη χώρα μπροστά ή απλά απειλούν με ένα αναχρονιστικό αντιδραστικό πλαίσιο, φορτισμένο με διχαστική ρητορική, παρελθοντική οσμή και εχθρούς ολούθε.
Στην περίπτωση που οι θεσμοί είναι ανοιχτοί, οι κραδασμοί απορροφούνται, τα αιτήματα μπαίνουν στο τραπέζι διαπραγμάτευσης και πολλά εξ αυτών γίνονται αποδεκτά, μέσα από αμοιβαίους συμβιβασμούς.
Τα όσα περιγράφω δεν μπορεί να είναι ή να γίνουν κανόνας. Πχ, στη Γαλλία των ανοιχτών θεσμών έχουμε το κόμμα Μακρόν και μάλιστα το κείμενο-παρέμβασή του για το μέλλον της Ε.Ε. είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την Πολιτική.
Τα όσα περιγράφω, είναι, νομίζω, νεολογίζοντας, *η φυσική της πολιτικής*.
Συνοψίζοντας, εκτιμώ ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες δεν είναι το ζητούμενο η δημοκρατία που λιγοστεύει ή περισσεύει. Αλλά πολλές ασυντόνιστες δημοκρατικές εκρήξεις στη βάση και ανέτοιμες ελίτ να συμβαδίσουν με τα αιτήματα των καιρών. Παράλληλα, η ένδοια ρυθμιστικού πλαισίου στο διαδίκτυο επιτρέπει στην Αντίδραση να ενσωματώνει στις εκφάνσεις της την συκοφαντία, τον ρατσισμό, τον στιγματισμό και να δύναται να δημιουργεί, όπου αυτή οργανώνεται, ένα νέο καθεστώς φόβου.
Αυτό που νομίζω ότι χρειαζόμαστε, είναι να βρεθεί μία νέα ισορροπία για τη δημοκρατία και τους θεσμούς της. Αυτή η νέα ισορροπία θα πρέπει να γίνει υπό καθεστώς αμοιβαιότητας. Οι ελίτ θα πρέπει να δημιουργήσουν εκείνο το ρυθμιστικό πλαίσιο διαμέσου του οποίου η δημοκρατία θα διατηρεί τον πολιτικό της πολιτισμό και τη μέγιστη ελευθερία που της αναλογεί, χωρίς όμως να φοβάται από τις πλειοψηφίες ή τις ΔΥΝΑΤΕΣ ΦΩΝΕΣ, περιορίζοντας με επαγωγή και νομοθεσία τη ρητορική μίσους (ήδη έχουν ληφθεί σημαντικές πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση).
Παράλληλα, η βάση θα πρέπει να αιτείται οργανωμένα και να δύναται να ανοίξει περισσότερο τους δημοκρατικούς θεσμούς, συγκρουόμενη με τις ελίτ, εκεί όπου αυτό είναι απαραίτητο. Έτσι, θα κατοχυρώσει την περισσότερη συμμετοχή, διαφάνεια, αξιοκρατία, λογοδοσία και εν τέλει την εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου